Projekt Miniatura 5 NCN opiera się na przeprowadzeniu badań podstawowych związanych z postrzeganiem historycznych nekropolii przez mieszkańców Łodzi i Lipska.
Jako przedmiot badań wybrano cmentarze wielowyznaniowe podobne do siebie w kontekście historycznym z XIX i I połowy XX wieku. W projekcie przewidziano przeprowadzenie ankiety wśród użytkowników cmentarzy. Badania ankietowe powinny pozwolić na udzielenie odpowiedzi następujące pytania: czy cmentarze historyczne są dla mieszkańców miast istotnym elementem przestrzeni miejskiej, w jaki sposób spędzają tam czas, czy dostrzegają jakieś bariery w funkcjonowaniu tych miejsc, i czy widzą możliwość użytkowania terenu cmentarza jako potencjalnego miejsca do rekreacji.
Na zlecenie Cukrowni Glinojeck pracownicy naukowi Instytutu Nauk Biologicznych UKSW oraz studenci kierunku Ochrona Środowiska CEiE przeprowadzili kompleksowe badania, których celem było porównanie aktywności biologicznej gleby w uprawie pasowej (strip-till) i tradycyjnej buraka cukrowego.
Zakład Antropologii Środowiskowej i Toksykologii Instytutu Nauk Biologicznych dysponuje bogatymi i cennymi zbiorami kostnymi (osteologicznymi) z kilku stanowisk archeologicznych. Materiały zostały pozyskane podczas ekspedycji naukowych pracowników Zakładu. Materiały te stały się podstawą wielu badań i opracowań naukowych, jak również powstających prac magisterskich i licencjatów studentów Ochrony Środowiska, badających różnorodne markery informujące o wpływie środowiska na organizm człowieka.
Zgromadzone zbiory zostały skatalogowane i zdeponowane w specjalnie przygotowanym do tego celu magazynie kostnym.
Artykuł którego współautorem jest dr hab. Piotr Matyjasiak Prof. UKSW niedawno opublikowany w Journal of Animal Ecology, znalazł się w gronie najczęściej cytowanych prac opublikowanych w tym czasopiśmie w latach 2019-2020.
Weak effects of geolocators on small birds: A meta‐analysis controlled for phylogeny and publication bias - Czytaj więcej
Journal of Animal Ecology należy do prestiżowych czasopism naukowych o zasięgu światowym.
Elektroniczny dyplom okolicznościowy, wygenerowany na stronie wydawnictwa WILEY.
Kamil Karaban (pracownik Instytutu Nauk Biologicznych) podczas publicznej obrony przeprowadzonej przed Radą Naukową Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk dnia 10.02.2021 uzyskał tytuł doktora nauk biologicznych.
Temat rozprawy doktorskiej: "Wpływ dżdżownic na liczebność i strukturę zespołów mezofauny w glebie".
Promotor: Prof. dr hab. Janusz Uchmański
Promotor pomocniczy: Alexey V. Uvarov
Recenzenci:
Dr hab. Anna Rożen, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. Joanna Kostecka, Uniwersytet Rzeszowski
Zgodnie z zarządzeniem nr 17 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 15 września 2020 dr Dariusz Bukaciński został powołany na członka Regionalnej Rady Ochrony Przyrody działającej przy Regionalnym Dyrektorze Ochrony środowiska w Warszawie, na kadencję 2020-2025.
Z ogromną radością informujemy, że na posiedzeniu Rady Naukowej Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w dniu 21 lipca 2020r przyznano tytuł doktora habilitowanego panu Piotrowi Ceryngierowi.
Podstawą tytuł osiągnięcia naukowego była praca: "Ekologiczne znaczenie wrogów naturalnych wyższego rzędu na przykładzie parazytoidów i pasożytów drapieżnych biedronkowatych (Coleoptera: Coccinellidae)".
Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów naukowych!
W laboratorium Instytucie Nauk Biologicznych prowadzone są kompleksowe badania izotopowe (m.in. C, N, O). Na ich podstawie można ocenić migrację i dietę minionych pokoleń, a także czas odstawienia osobników od mleka matczynego (tzw. weaning stress). Na stronie PAP ukazał się właśnie artykuł na podstawie badań naszego pracownika prof. Krzysztofa Szostka. Zachęcamy do lektury.
Z całym tekstem, można się zapoznać na stronie PAP - czytaj więcej.
Celem strategicznym INB jest prowadzenie badań naukowych na takim poziomie, jaki zapewni UKSW wyraźną obecność na europejskiej i światowej mapie dokonań naukowych.
Deklarujemy, że będziemy dążyć do prowadzenia krajowych, jak i umiędzynarodo-wionych badań naukowych.
W szczególności chcemy podejmować działania o charakterze horyzontalnym, stanowiące płaszczyznę współpracy różnych dyscyplin naukowych. Chcemy promować wysoką aktywność badawczą, partnerską, udokumentowaną publikacjami we współpracy z wiodącymi krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi oraz zaangażowaniem w projekty badawcze finansowane ze środków krajowych, zagranicznych i międzynarodowych.
Projekty naukowo-badawcze w Instytucie Nauk Biologicznych prowadzone są w ramach: Narodowego Centrum Nauki, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Programu Infrastruktura i Środowisko, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Unię Europejską (European Commission) oraz inne organizacje naukowe w kraju i zagranicą.
Patrząc na jaszczurki często nie zdajemy sobie sprawy, jak bogatym siedliskiem są one dla innych organizmów. Takimi organizmami niejednokrotnie są tzw. „roztocze łuskowe” (ang. scale-mites) z rodziny Pterygosomatidae będące stałymi zewnętrznymi pasożytami jaszczurek, które możemy znaleźć najczęściej pod ich łuskami, pazurami, w pachwinach czy uchu środkowym etc.
W trakcie badań skupiliśmy się na najliczniejszym i najbardziej różnorodnym rodzaju roztoczy z rodziny Pterygosomatidae tj. rodzaju Geckobia który pasożytuje na gekonach. Celem naszych badań było sprawdzenie bioróżnorodności roztoczy łuskowych pasożytujących na gekonach na terenie kampusu Indian Institute of Science w Bangalore (IISc, Indie). W trakcie badań sprawdziliśmy 208 jaszczurek należących do dwóch rodzajów: Cnemaspis i Hemidactylus. Zebraliśmy informacje na temat specyficzności topicznej (siedliskowej) roztoczy oraz określiliśmy prewalencję. Po raz pierwszy w identyfikacji gatunkowej roztoczy z rodzaju Geckobia zostało wykorzystane barkodowe DNA (gen kodujący I podjednostkę oksydazy cytochromowej, cox1) oraz jądrowy fragment: 18S rRNA oraz region D2 28SrDNA. Oszacowaliśmy dystans genetyczny oraz zrekonstruowaliśmy powiązania filogenetyczne za pomocą metod wiarygodnościowych (metody największej wiarygodności, ML, oraz wnioskowania bayesowskiego z łańcuchem Markova Monte Carlo, BI).
W efekcie odkryliśmy pięć nowych gatunków: Geckobia gigantea sp. n., G. treutleri sp. n., G. unica sp. n. oraz G. brevicephala sp. n. z czterech gatunków gekonów rodzaju Hemidactylus spp., oraz G. mysoriensis sp. n. z Cnemaspis mysoriensis. Ponadto, odnotowaliśmy występowanie trzech już wcześniej opisanych gatunków na terenie kampusu: Geckobia indica Hirst, 1917 z H. treutleri (nowy żywiciel), Geckobia bataviensis Vitzhum, 1926 z H. parvimaculatus (nowy żywiciel) oraz z H. frenatus (nowa lokalizacja), i Geckobia phillipinensis Lawrence, 1953 z H. frenatus (nowa lokalizacja). Uzupełniliśmy dzięki temu diagnozy gatunkowe G. indica oraz G. phillipinensis a także opisaliśmy dotąd nieznane dla wiedzy samce oraz postacie młodociane. Analiza filogenetyczna oraz uzyskane dystanse potwierdziły przynależność gatunkową uzyskaną na podstawie badań morfologicznych. Nasze badania pokazały, że Hemidactylus frenatus był najbardziej zainfestowanym gatunkiem żywiciela (prewalencja 61%), z najwyższą liczbą pasożytów (3 gat.). Co ciekawe, występowanie co najmniej dwóch różnych gatunków roztoczy na danym żywicielu wiązało się z zajmowaniem różnych nisz na ciele żywiciela. Dodatkowo, po raz pierwszy stwierdzono występowanie wewnątrzkomórkowych pasożytów Wolbachia u Geckobia co może być przyczyną dysproporcji płci u pterygosomatidów i z pewnością wymaga dalszych badań.
Badania te były finansowane przez European Molecular Biology Organization (EMBO-8277)
Obraz z internetowej strony frontowej naszego projektu - zobacz więcej...
Uroczyste podpisanie umowy na dofinansowanie naszego projektu miało miejsce w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ze strony UKSW umowę podpisał ks. dr hab. Marek Stokłosa prof. ucz., prorektor do spraw nauki i współpracy międzynarodowej. NFOŚiGW reprezentował Artur Michalski, wiceprezes Zarządu.
Przedsięwzięcie będzie koordynowane przez zespół pracowników Instytutu Nauk Biologicznych UKSW oraz Centrum Ekologii i Ekofilozofii Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej UKSW: dr Dariusza Bukacińskiego (Kierownik projektu), dr Monikę Bukacińską (Z-ca Kierownika projektu), mgr Arkadiusza Buczyńskiego (Koordynator logistyczny) oraz Marka Sawickiego (Z-ca Koordynatora logistycznego).
Projekt zostanie sfinansowany w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 „Środowisko Energia i Zmiany Klimatu”. Koszt realizacji projektu wynosi 2.200.850,00 złotych, a kwota dofinansowania 1.870.722,50 złotych.
Obraz SEM aglomeratów nanorurek węglowych po odparowaniu wody z zawiesin.
Nanorurki węglowe (carbon nanotubes, CNTs) zostały odkryte na początku lat 90-tych XX wieku. Ze względu na swoje unikatowe właściwości, takie jak wytrzymałość na rozciąganie, sprężystość, elektryczne i termiczne przewodnictwo szybko stały się przedmiotem intensywnych badań mających na celu ich praktyczne zastosowanie. Jednakże do chwili obecnej, na dużą skalę udało się rozwinąć jedynie ograniczoną liczbę zastosowań CNTs. W ostatnim czasie wydaje się, że tribologiczne zastosowanie CNTs, a w szczególności jako dodatek do olejów i smarów zmniejszających tarcie (nanolubrykanty), jest bliskie etapu ich przemysłowego wdrożenia. Może to jednak prowadzić do przypadkowych zanieczyszczeń i chociaż gleba jest często rozpatrywana jako środowisko potencjalnie narażone na takie zanieczyszczenie, do tej pory wpływ CNTs na biologię gleby, a zwłaszcza na faunę glebową, jest słabo poznany. Powiązania pomiędzy fauną glebową a mikroorganizmami mają istotny wpływ na funkcjonowanie gleby i utrzymanie jej jakości, dlatego poznanie reakcji zarówno fauny glebowej jak i mikroorganizmów glebowych na zanieczyszczenie CNTs wydaje się być niezbędne dla zrozumienia ekologicznych skutków stosowania nanorurek węglowych.
Celem naszych interdyscyplinarnych badań była ocena wpływu zarówno surowych, jak i sfunkcjonalizowanych (powszechnie stosowanych w przemyśle) wielościennych nanorurek węglowych na zespoły mikroorganizmów oraz mikro- i mezofauny glebowej. Według naszej wiedzy brak dotychczas badań, które analizowałyby wpływ CNTs na te trzy grupy organizmów w tym samym eksperymencie. Symulując najbardziej prawdopodobną drogę zanieczyszczenia środowiska przez nanolubrykanty, zaaplikowaliśmy wodne roztwory CNTs na powierzchnię nienaruszonych rdzeni glebowych (mezokosmosy glebowe) pobranych z naturalnej łąki o zachowanym profilu. Jest to nowe podejście w tego typu badaniach i naszym zdaniem pozwala na zbadanie wpływu CNTs na naturalny skład fauny i flory glebowej.
Uzyskane przez nas wyniki świadczą, że zanieczyszczenie gleby CNTs wpływa na dynamikę liczebności i/lub skład glebowych zespołów mikroorganizmów i zwierząt, a wywołane zmiany mogą w konsekwencji wpłynąć na procesy obiegu biogenów w glebie. Dlatego nasze wyniki powinny być brane pod uwagę przy omawianiu ryzyka środowiskowego związanego z trybologiczną aplikacją CNTs. Nasze wyniki wykazały również, że liczebność, skład taksonomiczny i struktura troficzna fauny glebowej mogą być wykorzystane jako czułe wskaźniki do oceny zaburzeń w glebie spowodowanych zanieczyszczeniem CNTs.
fot. J. Nowakowska
Trwająca od kilku ostatnich lat gradacja kornika drukarza (Ips typographus L.) doprowadziła do zamarcia prawie miliona drzew świerka pospolitego (Picea abies L. Karst) w Puszczy Białowieskiej (PB). W grupie zagrożonych drzew znalazły się również świerki pomnikowe, chronione z powodu ich walorów krajobrazowych z racji zaawansowanego wieku (ponad 100 lat i więcej). Ostatnie badania naukowe, poparte oceną stanu zdrowotnego na podstawie multispektralnej teledetekcji LiDAR oraz analizami struktury genetycznej wskazują na podatność długowiecznych świerków na gradację, potęgowaną niekorzystnymi warunkami klimatycznymi, mimo unikalnej struktury wybranych loci DNA.
W czerwcu 2020 r., ukazała się w czasopiśmie Forests praca naukowa autorstwa prof. UKSW dr hab. Justyny Nowakowskiej i in. pt. "Health assessment and genetic structure of monumental Norway spruce trees during a bark beetle (Ips typographus L.) outbreak in the Białowieża Forest District, Poland", w której przedstawiono szereg czynników wpływających na obecny stan zdrowotny świerków pomnikowych w PB, ze szczególnym uwzględnieniem ich struktury genetycznej, w tym występowania alleli prywatnych na poziomie mikrosatelitarnych loci DNA. Nasze wyniki pokazują, że utrata długowiekowych świerków pociągnie za sobą utratę cennej puli genowej w populacji świerka w Puszczy Białowieskiej.
Zachęcam do lektury na stronie czasopisma Forests
Brzoza brodawkowata (Betula pendula Roth.) jest powszechnie występującym gatunkiem w naszej szerokości geograficznej i stanowi ważny element krajobrazowy w ekosystemie leśnym. W ostatnich latach, brzozy są coraz bardziej uszkadzane przez niekorzystne czynniki biotyczne, tj. owady liściożerne (powodujące defoliację koron) oraz patogeny glebowe (uszkadzające system korzeniowy drzew).
Praca naukowa autorstwa prof. UKSW dr hab. Justyny Nowakowskiej i innych, pt. "Interactions between Phytophthora cactorum, Armillaria gallica and Betula pendula Roth. seedlings subjected to defoliation", która ukazała się w październikowym numerze Forests 2020 r., przedstawia wyniki badań eksperymentalnych, w jaki sposób interakcje między defoliacją, a infekcją korzeni przez dwa patogeny Phytophthora cactorum i Armillaria gallica wpływają na stan zdrowotny młodych sadzonek brzóz. Mimo działania destrukcyjnych czynników biotycznych na brzozy, drzewa bronią się m.in. przez zwiększenie syntezy aromatycznych karbonyli i alkoholi w liściach, a także związków fenolowych w korzeniach, co wskazuje na aktywację nabytej przez nie odporności systemowej (SAR). Artykuł jest polecany przez czasopismo Forests i wyróżnia się dużą liczbą odsłon ze względu na nowatorskie podejście do kompleksowej analizy interakcji na poziomie patogen – roślina.
Zachęcam do lektury na stronie czasopisma Forests
fot. J. Tomczyk
Ostatnie badania przeprowadzone przez prof. Jacka Tomczyka i prof. Krzysztofa Szostka zostały zaprezentowane na stronie PAP nauka. Badania dotyczą zidentyfikowania wczesnych zmian próchnicowych na zębach osobników z okresu Mezolitu. Badania odontologiczne zostały uzupełnione badaniami izotopowymi w celu rekonstrukcji diety.
Czytaj więcej
fot. A. Buczyński - zalewane gniazdo mewy siwej z atrapami
Dzięki pracownikom z Instytutu Nauk Biologicznych oraz Centrum Ekologii i Ekofilozofii udało się kolejny raz uratować jaja gniazdujących ptaków w środkowym odcinku Wisły. Badania i ochrona ptaków możliwa jest dzięki bazie terenowej jaką dysponuje Instytut i Centrum we Wróblach (gn. Maciejowice).
Przez ostatnich pięć lat udawało się chronić lęgi mew i rybitw przed presją drapieżnych ssaków, głównie norki amerykańskiej, lisa i jenota. Jeden z naszych autorskich zabiegów czynnej ochrony polegał zabieraniu do inkubatorów świeżo złożonych przez ptaki jaj, a w ich miejsce podkładanie do gniazd drewnianych atrap przypominających wielkością, kształtem i ubarwieniem oryginalne jaja chronionego gatunku. Na krótko przed wykluciem się piskląt jaja z inkubatorów przekładane były z powrotem do gniazd par rodzicielskich, zabierając równocześnie z nich atrapy. Tym sposobem przez cały okres rozwoju zarodków lęgi były chronione przed drapieżnikami.
Prowadzenie wyżej opisanego zabiegu ochronnego wymagają ciągłej pracy w bazie terenowej blisko lęgowisk chronionych gatunków mew. Dzięki staraniom władz UKSW i Instytutu Nauk Biologicznych od stycznia tego roku stacjonujemy w budynku byłej szkoły podstawowej we wsi Wróble.
Fakt wyboru tego zdjęcia świadczy o wysokiej jakości przeprowadzonych badań.
Zobacz więcej
W prestiżowym czasopiśmie, International Journal of Osteoarchaeology, ukazała się na stronie tytułowej fotografia z publikacji zespołu jakim kieruje Prof. dr hab. Jacek Tomczyk.
Fotografia pochodzi z tekstu publikacji:
Case of pulp stones and dental wear in a Mesolithic (5900 ± 100 BC) individual from Woźna Wieś (Poland)). Tekst prezentuje badania nad starciem koron zębowych oraz identyfikacją licznych kamieni miazgowych u osobnika z okresu Mezolitu.
INB-UKSW
Instytut Nauk Biologicznych UKSW
ul. Wóycickiego 1/3,
01-938 Warszawa, PL
Dziekanat budynek nr 23,
pok. 409, IV piętro
wbns@uksw.edu.pl
T: +4822 5696837 wew. 837
Laboratoria budynek nr 24
Pomocne linki INB
INNOWACYJNE BADANIA
Cele strategiczne
Celem strategicznym INB jest prowadzenie badań naukowych na takim poziomie, jaki zapewni Uniwersytetowi wyraźną obecność na europejskiej i światowej mapie dokonań naukowych.
Nowe wartości
Chcemy stwarzać warunki, by zdolności i talenty pracowników i studentów mogły być wykorzystane dla stworzenia nowych wartości i korzyści, generujących zyski ekonomiczne, społeczne, kulturalne, przy szczególnej dbałości o wartości chrześcijańskie, humanistyczne i etyczne badań naukowych.
INTERDYSCYPLINARNOŚĆ
Deklarujemy, że będziemy dążyć do prowadzenia krajowych, jak i umiędzynarodowionych badań naukowych.
W szczególności chcemy podejmować działania o charakterze horyzontalnym, stanowiące płaszczyznę współpracy różnych dyscyplin naukowych.
Chcemy promować wysoką aktywność badawczą, partnerską, udokumentowaną publikacjami we współpracy z wiodącymi krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi oraz zaangażowaniem w projekty badawcze finansowane ze środków krajowych, zagranicznych i międzynarodowych.